Η σαιζόν 1974-75 ξεκίνησε μετά από την τραγωδία της Κύπρου και την πτώση της χούντας που σημάδεψε και το ποδόσφαιρό μας για μια ολόκληρη επταετία.
Το εκπληκτικό όμως συνέβη περίπου έξι μήνες μετά την πτώση της χούντας και συγκεκριμένα στις αρχές του 1975, οπότε και επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά η στενή σχέση των ερυθρόδερμων διοικήσεων και του δικτατορικού καθεστώτος της επταετίας.
Τότε η μεταπολιτευτική κυβέρνηση της χώρας ετοίμασε ένα νομοσχέδιο βάσει του οποίου θα διαγράφονταν όλα τα τακτικά μέλη των ελληνικών συλλόγων που είχαν εγγραφεί σε οποιοδήποτε σωματείο κατά τη διάρκεια της επταετίας. Το μέτρο αποσκοπούσε στην απομάκρυνση των χουντικών στοιχείων από τον χώρο του αθλητισμού, ώστε να επέλθει εξυγίανση στον σημαντικότατο αυτό τομέα της αγωγής των νέων.
Φυσικά κανείς δεν αντέδρασε στο μέτρο αυτό, το οποίο μάλιστα χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό, διότι απέβλεπε στην αποχουντοποίηση του αθλητισμού. Κανείς, είπατε; Όχι βέβαια. Καλά μαντέψατε. Ένας σύλλογος αντέδρασε και μάλιστα πολύ έντονα, μέχρι του σημείου να εκδώσει ανακοίνωση διαμαρτυρίας.
Δεν χρειάζεται να βάλετε το μυαλό σας να δουλέψει για να βρείτε ποιος ήταν αυτός ο σύλλογος. Ακριβώς. Ο σύλλογος των βρωμιάρηδων του βοθρολίμανου. Πανικοβλήθηκαν γιατί οι περισσότεροι από αυτούς είχαν μπει στην αθλητική ζωή του τόπου κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και είχαν στενές σχέσεις με τους συνταγματάρχες, τους οποίους υπηρετούσαν και εξυμνούσαν με πάθος σε κάθε πιθανή και απίθανη ευκαιρία.
Δείτε λοιπόν την ανακοίνωση που έσπευσαν να εκδώσουν οι διοικούντες την ομάδα του Γανυμήδη:
“Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΣΦΠ εξ αφορμής των πληροφοριών ότι εις το υπό κατάρτισιν νομοσχέδιον έχει περιληφθεί διάταξις κατά την οποίαν διαγράφονται τα τακτικά μέλη των αθλητικών συλλόγων που είχαν εγγραφεί κατά την διάρκειαν της επταετίας απεφάσισεν ομοφώνως όπως προβεί εις νέον διάβημα διαμαρτυρίας προς την ΓΓΑ διότι παρόμοιαι διατάξεις αποτελούν τροχοπέδην εις την πρόοδον του Συνδέσμου μας και επιφέρουν τεραστίαν οικονομικήν και ηθικήν ζημίαν εις τον Ολυμπιακόν, καθ' όσον θα αποστερηθεί των πολυτίμων υπηρεσιών εκλεκτών φιλάθλων του”.
Προσέξατε διατύπωση; Εκλεκτοί φίλαθλοι οι χουντικοί, ηθική ζημία οι ανήθικοι, πολύτιμες υπηρεσίες των βασανιστών του ελληνικού λαού προς το χαϊδεμένο παιδί της δικτατορίας, τροχοπέδη εις την πρόοδον (φυσικά, αφού μόνο με τη βοήθεια της χούντας κατάφερναν να κερδίζουν τίτλους). Τα λένε μόνοι τους οι άνθρωποι. Εμείς δεν χρειάζεται να προσθέσουμε τίποτα άλλο. Δύο λέξεις μόνον. ΔΟΞΑΣΤΕ ΤΟΥΣ.
Και πάμε τώρα στα καθαρά αγωνιστικά. Εκεί που ο Παναθηναϊκός δεν πατούσε καλά. Στην αρχή υπήρξαν πολλές αντεγκλήσεις στον διοικητικό τομέα, που δυστυχώς είχαν αντίκτυπο και στην ομάδα. Η ομάδα Μαντζεβελάκη επεκράτησε της ομάδας Ανέστη στις εκλογές και ανέλαβε τα ηνία του συλλόγου. Οι μεταγραφές που έγιναν, παρότι έδειχναν καλές, δεν απέδωσαν.
Εκείνη τη χρονιά, να θυμίσουμε, αποκτήθηκαν οι Πανόπουλος από τον Φωστήρα, ο Καραΐσκος από τον Ολυμπιακό Βόλου, ο Στεφανάκης από τον Ηλυσιακό, οι Βαλλίδης, Βρεττός από τον Αχαρναϊκό και ο Μπούντισιτς από την Παρτιζάν Βελιγραδίου. Παράλληλα προωθήθηκε στην πρώτη ομάδα ο νεαρός Σπύρος Λιβαθηνός, ο οποίος έμελλε να καθιερωθεί τα επόμενα χρόνια στο τριφύλλι. Αντίθετα, την ίδια εκείνη περίοδο αποδεσμεύθηκαν οι Βερόν, Ντεμέλο.
Εκτός όμως από τις διοικητικές αναταράξεις, εμφανίστηκαν και πολλά προβλήματα στην ποδοσφαιρική ομάδα. Στις αρχές Σεπτεμβρίου και μετά την καθιερωμένη περιοδεία στην Ισπανία, όπου παρουσιάστηκαν τα προβλήματα της ομάδας, ο σύλλογος διέκοψε τη συνεργασία με τον Πούσκας και στο τιμόνι της ομάδας επανήλθε ο Μπόμπεκ, χωρίς όμως και να επιλυθούν τα προβλήματα. Οι διενέξεις και οι έριδες συνεχίστηκαν καθ' όλη τη διάρκεια της σαιζόν και τα αποτελέσματα φάνηκαν μέσα στο γήπεδο.
Ο Παναθηναϊκός έκανε μία από τις χειρότερες σαιζόν της ιστορίας του και τερμάτισε στην πέμπτη θέση του βαθμολογικού πίνακα, πίσω από αρουραίους, ΑΕΚ, ΠΑΟΚ και Εθνικό! Το παλμαρέ του ήταν 14 νίκες, 12 ισοπαλίες και 8 ήττες!
Οι απατεώνες, ενισχυμένοι στο έπακρο από τον .... διώκτη τους Ασλανίδη και τους λοιπούς συνταγματάρχες, ίδρωσαν για να πάρουν τον τίτλο από τη δεύτερη ΑΕΚ. Στις 11 πρώτες αγωνιστικές το τριφύλλι σημείωσε μόλις 4 νίκες!, ενώ έχασε και από τους απόγονους του στόλου στο τηγάνι.
Η κατάσταση ήταν έκρυθμη και μάταια ο Μπόμπεκ προσπαθούσε να εμφυσήσει πίστη στους παίκτες και στους οπαδούς της ομάδας. Τα προβλήματα όμως, κυρίως οικονομικής φύσεως, αλλά και σε προσωπικό επίπεδο μεταξύ τεχνικής ηγεσίας και ποδοσφαιριστών συνέχισαν να εμφανίζονται με μορφή χιονοστιβάδας και τα αποτελέσματα στο χορτάρι ήσαν ανάλογα.
Μη νομίσετε όμως ότι και η ομάδα των .... συνταγματαρχών ήταν καλύτερη. Για να κατακτήσει τον τίτλο χρειάστηκε να γίνουν, ως συνήθως διαιτητικά όργια υπέρ τους και εις βάρος όλων των αντιπάλων τους και κυρίως κατά της ΑΕΚ και του ΠΑΟΚ, ο οποίος εκείνη την εποχή είχε πολύ καλή ομάδα. Οι διαμαρτυρίες για μεροληπτικές διαιτησίες πήγαιναν σύννεφο και οι ψίθυροι για στημένα παιχνίδια (σας θυμίζει τίποτα άραγε;) πύκνωναν καθημερινά.
Εκείνη την εποχή άρχισε μάλιστα να ανθεί στο ποδόσφαιρο της χώρας το φαινόμενο των τερματοφυλάκων. Εκείνη η συμπαθής τάξη ποδοσφαιριστών, των αντιπάλων ομάδων του ψευτόμαγκα Πειραιώτη, που άρχισαν μυστηριωδώς να εξαφανίζονται από τον ποδοσφαιρικό χάρτη της Ελλάδας, μόλις η ομάδα τους αντιμετώπιζε τους αρουραίους. Ποιόν να πρωτοθυμηθούμε και ποιόν να μην ξεχάσουμε. Τον Χρηστίδη του Άρη, τον Στέφα της Κορίνθου και μετέπειτα του ΠΑΟΚ, τον Σιαβάλα της Λάρισας, τον Φανάρα του Ηρακλή και τόσους άλλους.
Στις αρχές του 1975 χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ο νεαρός τότε Σπύρος Λιβαθηνός, ο οποίος έμελλε να αποτελέσει έναν από τους μελλοντικούς άσσους του τριφυλλιού. Ένας κούκος όμως δεν φέρνει την άνοιξη. Τα άσχημα αποτελέσματα εξακολουθούσαν να έρχονται και το στρατόπεδο του τριφυλλιού θύμιζε μπαρουταποθήκη έτοιμη να εκραγεί.
Την ίδια περίοδο εμφανίστηκαν στη Λεωφόρο και 3 Αργεντινοί για να δοκιμαστούν και ένας εξ αυτών, ο Χουάν Ραμόν Ρότσα, αποκαλούμενος τότε Μπουμπλής, έδειξε στοιχεία ποδοσφαιρικής τέχνης που λίγοι Έλληνες κατείχαν. Έπαιξε σε κάποια φιλικά μέχρι το καλοκαίρι και όλα έδειχναν ότι θα υπέγραφε στο τριφύλλι.
Όμως ένας τραυματισμός σε ένα φιλικό με τη Βαρντάρ στα Σκόπια, στη διάρκεια της προετοιμασίας της ομάδας για τη νέα περίοδο, φρενάρισε το θέμα της υπογραφής του, παρά το γεγονός ότι ο νέος Βραζιλιάνος προπονητής της ομάδας, Αϊμόρε Μορέϊρα, είχε εκτιμήσει την αξία του και θα τον ήθελε στην ομάδα. Κάποιοι άλλοι μέσα στον Παναθηναϊκό δεν τον ήθελαν και έτσι ο Ρότσα πήρε το αεροπλάνο της επιστροφής για την πατρίδα του. Η εμφάνισή του στο τριφύλλι καθυστέρησε για μερικά χρόνια, αφού επανήλθε αργότερα και έκανε τη γνωστή καριέρα στον Παναθηναϊκό που όλοι γνωρίζουμε.
Η σαιζόν εκείνη σημαδεύτηκε και από την ιστορία των "λουλουδιών", σε ένα παιχνίδι με τον Ηρακλή στη Θεσσαλονίκη. Μια πρωτοφανής, άτιμη και ανερυθρίαστη σκευωρία που είχε στηθεί σε βάρος του Παναθηναϊκού. Μετά την καταγγελία από τον παίκτη του Ηρακλή Χαλιαμπάλια, που όμως δεν έγινε αμέσως, ώστε να συλληφθούν οι υπαίτιοι επ' αυτοφώρω (γιατί άραγε;), αναμίχθηκε το όνομα του παράγοντα του τριφυλλιού, Παύλου Γιαννακόπουλου.
Δυστυχώς όμως γι' αυτούς, τους διέφυγε μια ασήμαντη λεπτομέρεια, την οποία όταν αντελήφθησαν, ήταν πλέον πολύ αργά. Στην καταγγελία δηλαδή, αναφέρθηκε ότι διέκριναν μέσα στο αυτοκίνητο, όπου ευρίσκονταν παράγοντες του Παναθηναϊκού, από μεγάλη απόσταση και ενώ η απόπειρα έγινε βραδινές ώρες (μπράβο όραση οι καταγγέλλοντες), τον Παύλο Γιαννακόπουλο, ο οποίος όμως την ίδια εκείνη στιγμή που γινόταν η απόπειρα δωροδοκίας, βρισκόταν για επαγγελματικούς λόγους, μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, δηλαδή στην ..... Ιαπωνία.
Επειδή η υπόθεση μύριζε από μακριά ότι ήταν στημένη για να εμπλακεί ο Παναθηναϊκός, ο πρόεδρος του Γανυμήδη, Γ. Αδριανόπουλος, που συμμετείχε στην πενταμελή ανακριτική επιτροπή που διερεύνησε αργότερα την υπόθεση, δεν πείσθηκε από τις αόριστες καταγγελίες που προσκομίσθηκαν, με αποτέλεσμα η ψήφος του να είναι αθωωτική.
Και βέβαια δεν ψήφισε τελευταίος, όπως ισχυρίζονται τα ανερυθρίαστα ερυθρόδερμα όργανα, αλλά τρίτος στη σειρά. Απλά, επειδή ήταν έντιμος άνθρωπος (έχουμε ήδη αναφερθεί στους Αδριανόπουλους, σε προηγούμενο άρθρο), δεν ήταν δυνατόν παρά να ψηφίσει κατά συνείδηση, κάτι που δυστυχώς λείπει από την πλειοψηφία των αρουραίων και όχι για να “σώσει τον Παναθηναϊκό”, όπως θέλουν με κομπορρημοσύνη να βαυκαλίζονται νέες και παλιές ερυθρόδερμες γραφίδες.
Επειδή όμως διέβλεπαν ότι ο Παναθηναϊκός ήταν ικανός να τους πάρει το Κύπελλο, τι σκαρφίστηκαν οι αρουραίοι, δηλαδή η Ερυθρόδερμη Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία; Βάφτισαν το Καραϊσκάκη ουδέτερο γήπεδο και το όρισαν ως έδρα του τελικού του Κυπέλλου, στον οποίο είχαν προκριθεί οι απόγονοι του στόλου και ο Παναθηναϊκός. Φυσικά οι άνθρωποι του τριφυλλιού ξεσηκώθηκαν και προέβησαν σε παντός είδους διαμαρτυρίες, ισχυριζόμενοι και πολύ σωστά, ότι δίκαιο θα ήταν ο τελικός να τελεσθεί στη Ν. Φιλαδέλφρια.
Αμ δε, οι απατεώνες (το έχουν στο DNA τους οι άνθρωποι) δεν δεχόντουσαν με τίποτα. Έτσι και η Διοίκηση του τριφυλλιού, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, αποφάσισε να κατέβει στον τελικό με τα δεύτερα και τους εφήβους. Και παρά λίγο να γίνει το μεγάλο μπαμ. Οι αρουραίοι ίδρωσαν να κερδίσουν με γκολ του Δαβουρλή και ενώ είχε προηγηθεί φάουλ στον τερματοφύλακα του τριφυλλιού Κωνσταντίνου, ο οποίος είχε αντικαταστήσει από το 6΄ τον Βαλλιάνο που είχε τραυματισθεί. Μάλιστα ο διαιτητής αγνόησε καταφανέστατο πέναλτι σε βάρος των θρηνικών, μετατρέποντας μια ανεπανάληπτη νίκη των νεοσσών του Παναθηναϊκού σε ήττα.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί, ότι ο Βραζιλιάνος πρόεδρος της ΦΙΦΑ, Ζοάο Χαβελάνζ, που παρακολούθησε τον αγώνα, αγανάκτησε από την μεροληπτική σε βάρος του τριφυλλιού διαιτησία και την επομένη έκανε αυστηρές παρατηρήσει στον διαιτητή μέσω του Τύπου.
Οι δε φίλαθλοι του θρήνου που αντιλήφθηκαν πώς κατακτήθηκε το Κύπελλο, γιούχαραν με έντονες αποδοκιμασίες τους παίκτες της ομάδας τους, όταν στο τέλος του αγώνα, έκαναν τον γύρο του θριάμβου (!) στο "ουδέτερο" γήπεδο της ΕΠΟ (κάτι μου θυμίζει, κάτι μου θυμίζει).
Και για την ιστορία να αναφέρουμε και την ενδεκάδα που παρέταξε ο Παναθηναϊκός στον αλησμόνητο εκείνον τελικό του Κυπέλλου. Έπαιξαν λοιπόν για το τριφύλλι οι: Βαλλιάνος (Κωνσταντίνου 6΄), Βλάχος, Κώτσος, Γονιός, Στεφανάκης, Σεϊταρίδης, Φυλακούρης, Βρεττός, Γραμμός, Λιβαθηνός, Βαλλίδης.
Εν τω μεταξύ, στις αρχές της σαιζόν, ο ..... πρωταθλητής κοπανατζής του Κυπέλλου Ράπαν, κληρώθηκε και έπαιξε για το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης με τη βελγική ..... Άντερλεχτ. Έφαγε λοιπόν μια ξεγυρισμένη πεντάρα στις Βρυξέλλες (5-1) που τσούξανε τα αυτάκια τους και στη ρεβάνς βέβαια δεν πίστευαν σε τίποτα οι αρουραίοι.
Οι φίλαθλοι όμως που παρακολουθούσαν το ματς στην Πάτρα (το τηγάνι ήταν τιμωρημένο) δεν πίστευαν στα μάτια τους. Ο θρήνος είχε κλείσει τους Βέλγους στην περιοχή τους και τους σφυροκοπούσε αλύπητα. Ένθερμος βοηθός στην προσπάθειά τους για να ανατρέψουν τη διαφορά του πρώτου αγώνα, ο Ούγγρος διαιτητής Παλοτάϊ, ο οποίος έδινε συνεχώς φάουλ έξω από την περιοχή των αντιπάλων τους και δεν τους άφηνε κυριολεκτικά να ξεμυτίσουν από το καβούκι τους.
Στην επανάληψη όμως τα πράγματα αντιστράφηκαν. Ο διαιτητής δεν άφηνε τους αρουραίους να πλησιάσουν στην περιοχή των Βέλγων. Παγωνιά στις εξέδρες και αποκλεισμός. Τι είχε συμβεί; Α, εμείς δεν ξέρουμε τίποτα. Μόνο που στην ανάπαυλα του ημιχρόνου, κάποιοι άκουσαν τον Παλοτάϊ να μονολογεί στα αποδυτήρια “που πήγε ρολόϊ;” Κάτι για χρυσούν ωρολόγιον ακούστηκε, αλλά πέραν τούτου ουδέν. Και ο νοών νοείτω. Πονηροί οι ψευτόμαγκες Πειραιώτες, αθέτησαν φαίνεται την υπόσχεσή τους στο ημίχρονο, πιστεύοντας ότι θα καθαρίσουν μόνοι τους το ματσάκι και έτσι είδαμε διαφορετικό διαιτητή σε κάθε ημίχρονο.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι σκόρερ του τριφυλλιού στη σαιζόν 1974-75 αναδείχθηκαν οι: Αντωνιάδης 20, Ελευθεράκης 8, Παπαδημητρίου 8, Λιβαθηνός 7, Σεϊταρίδης 6, Δομάζος 6.
Στο έμψυχο υλικό του Παναθηναϊκού ανήκαν και αγωνίσθηκαν οι: Οικονομόπουλος, Κωνσταντίνου, Βαλλιάνος, Βλάχος, Αθανασόπουλος, Ελευθεράκης, Καψής, Δημητρίου, Μπούντισιτς, Γραμμός, Φούξ, Πανόπουλος, Αντωνιάδης, Δομάζος, Καραΐσκος, Καμπάς, Φυλακούρης, Παπαδημητρίου, Γονιός, Βρεττός, Βαλλίδης, Σεϊταρίδης, Λιβαθηνός, Κώτσος, Στεφανάκης.
Από τη σαιζόν αυτή, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, βρέθηκα εκτός Αθηνών, στην επαρχία και αργότερα στο εξωτερικό, μέχρι και το καλοκαίρι του 1981 και έτσι οι προσωπικές μου εμπειρίες για την πορεία του Παναθηναϊκού μας ήταν ελάχιστες, για εκείνο το διάστημα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν παρακολουθούσα, έστω και από μακρυά, τις δραστηριότητες της αγαπημένης μου ομάδας.
Yank1971
