Η ποδοσφαιρική σαιζόν 1976-77 θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη όλων των Παναθηναϊκών φιλάθλων για πολλά γεγονότα, αλλά κυρίως γιατί ο σύλλογος κατέκτησε ένα νταμπλ (πρωτάθλημα και κύπελλο), εκεί που κανείς δεν το περίμενε.
Πρέπει όμως και πάλι να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Είδαμε ότι στις δύο προηγούμενες περιόδους ο Παναθηναϊκός όχι μόνο δεν κατάφερε να πάρει τίτλο, αφού στο πρωτάθλημα τερμάτισε 5ος και 4ος αντίστοιχα, αλλά υπήρξαν και πολλά προβλήματα, τόσο διοικητικά όσο και μεταξύ προπονητού και παικτών. Τα προβλήματα αυτά δυστυχώς συνεχίστηκαν και στην έναρξη της καινούργιας σαιζόν.
Ο Βραζιλιάνος προπονητής του τριφυλλιού Μορέϊρα αξίωσε τον παροπλισμό επτά (7) ποδοσφαιριστών, μεταξύ των οποίων οι Δομάζος, Γραμμός!, ενώ παράλληλα ζήτησε να επιστρέψουν κάποιοι άλλοι που είχαν δοθεί δανεικοί σε άλλες ομάδες. Αργότερα έγινε γνωστό ότι θα παροπλισθούν οι Αντωνιάδης, Βλάχος, ενώ ο Ελευθεράκης που συμπλήρωνε το καλοκαίρι εκείνο οκταετία παρ' ολίγον να χαθεί, αφού αρχικά είχε συμφωνήσει με την ΑΕΚ, αλλά κατόπιν δικαστικής παρεμβάσεως του τριφυλλιού παρέμεινε στον Παναθηναϊκό.
Τελικά αποκτήθηκαν ο Ελευθεριάδης από τον Εθνικό, ο Ασλανίδης από τον ΠΑΟΚ και ο Αλβαρέζ από τα Γιάννινα, ενώ αποδεσμεύθηκαν οι Γραμμός (πήγε στον ακατονόμαστο), ο Καραμανλής (στην Παναχαϊκή) και οι Μούικιτς, Βλάχος, που κατέληξαν στον ΟΦΗ.
Το πρωτάθλημα δεν ξεκίνησε καλά εκείνη τη σαιζόν. Ισοπαλία στην Κρήτη με τον ΟΦΗ (2-2), νίκη με την Καβάλα στη Λεωφόρο (5-0), ισοπαλία ξανά στην Πάτρα (0-0) με την Παναχαϊκή, δεν το λες και το καλύτερο ξεκίνημα. Ακολούθησε άλλη μια νίκη στη Λεωφόρο (4-1) επί του Ατρομήτου, για να έρθει το ματς στη Νέα Σμύρνη με τον Πανιώνιο. Εκεί, παρά την κακή εμφάνιση, το τριφύλλι νίκησε 2-1 (είπαμε, ο Νιόνιος έγινε κακός μας δαίμονας τα τελευταία χρόνια), αλλά τα προβλήματα δημιουργήθηκαν μεταξύ Μορέϊρα-Δομάζου-Τζόρτζεβιτς, με αφορμή την αλλαγή του τελευταίου και τελικά οδήγησαν στην απομάκρυνση του Βραζιλιάνου τεχνικού. Συνδετικός κρίκος στην απόλυση του Μορέϊρα ήταν ο έφορος του ποδοσφαιρικού τμήματος, Ηρακλής Τσίπρας (πατέρας του σημερινού πρωθυπουργού), ο οποίος τάχθηκε με το μέρος των Δομάζου-Αντωνιάδη.
Εν τω μεταξύ μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις επιτεύχθηκε η συμφωνία με τον διάσημο Πολωνό δάσκαλο-προπονητή Καζιμίρ Γκόρσκι, ο οποίος υποσχέθηκε να έρθει στην Αθήνα στις αρχές Δεκεμβρίου. Αγωνιστικά, λίγο νωρίτερα, το τριφύλλι κέρδισε την Καστοριά (2-0), έχασε από τον Άρη στη συμπρωτεύουσα (2-1), ενώ κέρδισε τον Πιερικό στην Κατερίνη (2-0) και τον Πανσερραϊκό στη Λεωφόρο (4-0).
Στις 4 Δεκεμβρίου το αεροδρόμιο του Ελληνικού "βούλιαξε" από τους φίλους του Παναθηναϊκού που υποδέχθηκαν τον Πολωνό προπονητή και αμέσως το κλίμα άλλαξε. Προηγήθηκε η ισοπαλία στο τηγάνι με τους ακατονόμαστους (1-1), ενώ ακολούθησαν τρεις σημαντικές νίκες (επί του κακού δαίμονά μας Ηρακλή, στη Λεωφόρο, με 2-0, επί της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια, επίσης με 2-0, με γκολ των Τζόρτζεβιτς, Αντωνιάδη, κάνοντας μια εκπληκτική εμφάνιση που άξιζε για πολύ περισσότερα γκολ και επί του ΠΑΣ Γιάννινα στη Λεωφόρο με 3-0).
Έτσι το τριφύλλι παρέμεινε κοντά στους πρωτοπόρους, με το πρωτάθλημα να γίνεται συναρπαστικό, αφού τον τίτλο διεκδικούσαν, σχεδόν επί ίσοις όροις 4 ομάδες, οι γνωστές ΑΕΚ, ΠΑΟΚ, αρουραίος και τριφύλλι. Η ατυχία όμως χτύπησε ξανά τον Παναθηναϊκό που άφησε βαθμό στο Καραϊσκάκη κόντρα στον Εθνικό, που ισοφάρισε κυριολεκτικά στο τελευταίο λεπτό το γκολ του Τζόρτζεβιτς και έτσι η διαφορά από τον πρωτοπόρο ΠΑΟΚ αυξήθηκε στους 3 βαθμούς. Ακολούθησε ακόμη μια ισοπαλία στη Λεωφόρο με τον ΠΑΟΚ (0-0), αλλά στη συνέχεια το τριφύλλι πάτησε γκάζι, κερδίζοντας διαδοχικά Παναιτωλικό (4-1), Απόλλωνα στη Ριζούπολη (2-1) και ΟΦΗ (3-1) και πάτησε κορυφή, εκμεταλλευόμενος τις ισοπαλίες των βοθρολιμανίσιων στη Νέα Σμύρνη (τότε δεν ήταν ακόμη παράρτημα ο Νιόνιος) και του ΠΑΟΚ στην Καβάλα, ισοβαθμώντας με τους άλλους δύο διεκδικητές του τίτλου.
Η πρώτη ήττα επί Γκόρσκι στην Καβάλα (1-0) έφερε γκρίνια, αλλά ξεχάστηκε με τη νίκη επί της Παναχαϊκής (4-0), για να ακολουθήσει η ισοπαλία στο Περιστέρι με τον Ατρόμητο (1-1), την ώρα που αρουραίοι (με Πιερικό) και ΠΑΟΚ (με Πανιώνιο) κολλούσαν και αυτοί στο Χ. Ακολούθησε η νίκη επί του Πανιωνίου με 1-0 και την 23η αγωνιστική το τριφύλλι ξαναχάνει στην Καστοριά αυτή τη φορά (3-2), παράλληλα όμως και οι θρηνικοί χάνουν από την ΑΕΚ, ενώ ο ΠΑΟΚ που κερδίζει 2-0 τον Άρη, ξεφεύγει με 4 βαθμούς από το τριφύλλι και 3 από την δεύτερη πλέον ΑΕΚ!
Το πρωτάθλημα πλέον αποκτά μια άγρια ομορφιά καθώς ο Παναθηναϊκός επιστρέφει στις νίκες, κερδίζοντας διαδοχικά τον Άρη (4-2), τον Πιερικό (4-0) και τον Πανσερραϊκό εκτός έδρας (2-1), την ώρα που ο Ηρακλής κερδίζει την ΑΕΚ και ο Γανυμήδης παίρνει ισοπαλία στα Γιάννινα.
Το ντεμαράζ του τριφυλλιού μετά από την ήττα στην Καστοριά συνεχίστηκε με διαδοχικές νίκες και στα μέσα Απριλίου κάνοντας ένα εντυπωσιακό παιχνίδι καθαρίζει τους απόγονους του στόλου στη Λεωφόρο με δύο οβίδες των Δομάζου και Αλβαρέζ. Έτσι επωφελούμενος από τις δύο συνεχόμενες ισοπαλίες του ΠΑΟΚ με ΑΕΚ στη Ν. Φιλαδέλφεια κα με Γιάννινα στην πρωτεύουσα της Ηπείρου, αφού καθάρισε τον γηραιό (2-1) στο Καυταντζόγλειο, κερδίζει ξανά την ΑΕΚ, αυτή τη φορά στη Λεωφόρο με δύο γκολάρες του Αντωνιάδη και μένει μόνος πρώτος στη βαθμολογία.
Ακολουθούν εκδηλώσεις λατρείας προς την ομάδα από τους οπαδούς για την εκτός έδρας νίκη στα Γιάννινα (2-0) και την εντός έδρας νίκη (2-0) επί του Εθνικού, ενώ στην Τούμπα το τριφύλλι μένει όρθιο, παίρνοντας παλικαρίσια ισοπαλία. Όμως λίγο έλειψε να χαθούν όλα, καθώς την προτελευταία αγωνιστική ο Παναθηναϊκός παραχωρεί ισοπαλία στον σκληροτράχηλο Παναιτωλικό στο Αγρίνιο (0-0) που κράτησε την ισοπαλία με νύχια και με δόντια και έτσι αποκτά συγκάτοικο στην κορυφή, τον ακατονόμαστο, με 52 βαθμούς.
Το φινάλε ήταν συγκλονιστικό. Το τριφύλλι κερδίζει στη Λεωφόρο τον Απόλλωνα με 2-0, την ώρα που η Καστοριά .... έπνιξε στη λίμνη τα όνειρα των αρουραίων για τίτλο με το γκολ του Παουνόφσκι στο 81΄. Πάντως και με ισοβαθμία ο τίτλος πήγαινε στον Παναθηναϊκό, λόγω καλύτερης διαφοράς τερμάτων που ίσχυε εκείνη την εποχή. Όμως και πάλι οι πονηροί ψευτόμαγκες Πειραιώτες φρόντισαν να κάνουν τα .... δικά τους για να μας κλέψουν τον τίτλο.
Γνωρίζοντας ότι η διαφορά τερμάτων ευνοούσε το τριφύλλι, επεχείρησαν να αντιστρέψουν τα πράγματα και στις τελευταίες αγωνιστικές άρχισαν να φιλοδωρούν τους αντιπάλους τους με πολλά γκολ (4 τον ΟΦΗ, 4 τον Ατρόμητο, 9 την Παναχαϊκή!) σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν καλύτερη διαφορά τερμάτων, ελπίζοντας στην ισοβαθμία και ενώ νωρίτερα σερνόντουσαν, παραχωρώντας ισοπαλίες με Απόλλωνα και Γιάννινα στο τηγάνι, ενώ έχασαν και όλα τα ντέρμπυ (Άρη, ΑΕΚ, ΠΑΟΚ και Παναθηναϊκό).
Οι ψίθυροι βεβαίως και τα ειρωνικά σχόλια κατέκλυσαν ολόκληρη την φίλαθλη Ελλάδα που είχε αντιληφθεί και πάλι τα ανέντιμα μέσα με τα οποία επεδίωκαν να κλέψουν έναν ακόμη τίτλο οι αιωνίως πονηροί (ή μάλλον κουτοπόνηροι ψευτόμαγκες) ερυθρόδερμοι. Οι κόποι τους όμως πήγαν χαμένοι, αφού όπως αναφέραμε, την τελευταία αγωνιστική ηττήθηκαν από μια περήφανη Καστοριά, που κράτησε αλώβητη την τιμή του ελληνικού ποδοσφαίρου και δεν άφησαν τα τρωκτικά να πραγματοποιήσουν τα σκοτεινά σχέδιά τους (βλέπετε τότε ακόμη δεν υπήρχαν τα σημερινά παραρτήματα, εκτός της κορούλας Προοδευτικής). Το αποτέλεσμα πάντως αυτής της τακτικής ήταν να αναγκαστεί η ΕΠΟ να καταργήσει τη διαφορά τερμάτων, ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοια φαινόμενα σήψης και διαφθοράς.
Με αυτά και αυτά, ο Παναθηναϊκός πανηγύρισε έξαλλα τον τίτλο και όχι μόνον αυτό. Λίγες ημέρες νωρίτερα είχε κατακτήσει και το κύπελλο, όπως θα δούμε παρακάτω, κάνοντας το νταμπλ, ενώ και η εφηβική ομάδα του τριφυλλιού ανακηρυσσόταν πρωταθλήτρια Ελλάδος την ίδια ημέρα. Τρεις τίτλοι σε 4 ημέρες, δεν ήταν καθόλου άσχημα (περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις).
Ο αρχηγός της ομάδας, στρατηγός Μίμης Δομάζος, πανηγύριζε σαν μικρό παιδί τους τίτλους. “Είμαι ευτυχισμένος που σε αυτή την ηλικία σήκωσα δύο ακόμη τρόπαια. Ήταν μια μεγάλη προσπάθεια που άξιζε να έχει αυτό το ονειρικό φινάλε”.
Πάμε τώρα και στο Κύπελλο. Αφού πρώτα κινδύνεψε να μείνει εκτός θεσμού από τον πρώτο αγώνα, εναντίον του Καμπανιακού στη Χαλάστρα, όπου ισοφάρισε στο 88' με τον Αλβαρέζ και πήρε την πρόκριση στα πέναλτι!, ακολούθησαν 3 εύκολες προκρίσεις εναντίον της Κοζάνης (4-0), των Τρικάλων (4-2) και του Αιγάλεω (9-0), πριν φτάσουμε στον συγκλονιστικό ημιτελικό κόντρα στους ταλαίπωρους αρουραίους σε μονό παιχνίδι στη Λεωφόρο.
Εκεί, τα νεύρα ήταν τεντωμένα και από την αρχή φάνηκε τι θα επακολουθούσε. Μπροστά σε ένα κατάμεστο γήπεδο, στο 8΄ αποβάλλεται ο Γονιός και τρία λεπτά αργότερα αποβάλλονται οι Γαλάκος-Τζόρτζεβιτς. Το τριφύλλι, χωρίς Δομάζο-Ελευθεράκη που ήσαν τραυματίες, τα παίζει όλα για όλα και με την έναρξη του β΄ μέρους παίρνει προβάδισμα με τον Λιβαθηνό, αλλά στο 89' ο Γκλέζος με κεφαλιά ισοφαρίζει και στέλνει το ματς στην παράταση. Όμως, με καρδιά χιλίων λεόντων, ο Παναθηναϊκός των 9 παικτών, παίρνει μια ιστορική νίκη-πρόκριση με ένα σουτ-κεραυνό του Δημητρίου στο 103΄ που έστειλε το τριφύλλι στον τελικό. Όσο για τους αρουραίους ..... ακόμη κλαίνε που έχασαν από τον Παναθηναϊκό των 9 ποδοσφαιριστών!
Ο Τύπος της εποχής το χαρακτήρισαν ως το ντέρμπι του αιώνα, εμπνευσμένες προφανώς από τη δήλωση Κάζιμιρ Γκόρσκι: «Τέτοιο ματς θα περάσουν εκατό χρόνια για να ξαναγίνει», είχε πει ο Πολωνός τεχνικός του Παναθηναϊκού, ο οποίος διαχειρίστηκε με ψυχραιμία όλα τα πλήγματα που υπέστη η ομάδα του.
Ο τελικός στο Καραϊσκάκη εναντίον του ΠΑΟΚ ήταν ένα κρεσέντο Παναθηναϊκής λεβεντιάς. Δανειζόμαστε την περιγραφή από εφημερίδα της εποχής: “Από τη βαθιά σέντρα του Αλβαρέζ (28') ξεκίνησε η φάση και ο Παπαδημητρίου παίζοντας με 'αστραπιαία ταχύτητα' το 'ένα-δύο' με τον Αντωνιάδη κάρφωσε τη μπάλα στα δίχτυα του Μηλίνη με ένα άπιαστο βολέ”.
Ο ΠΑΟΚ ισοφάρισε πριν τη λήξη του ημιχρόνου, όμως στην επανάληψη το τριφύλλι πέτυχε το νικητήριο γκολ που του χάρισε τον τίτλο. Από το ίδιο έντυπο διαβάζουμε την περιγραφή του γκολ του Βακάλη: “Από προσπάθεια του Παπαδημητρίου ξεκίνησε η φάση και ο Αλβαρέζ, που ήταν 'κλεισμένος' άφησε τη μπάλα να περάσει κάτω από τα πόδια του και να στρωθεί 'λουκούμι' στον επερχόμενο Βακάλη, που ερχόταν με φόρα και ξετίναξε τα δίχτυα με ένα φοβερό βολέ από τα 10-12 μέτρα”.
Για την ιστορία να αναφέρουμε και την ενδεκάδα του Παναθηναϊκού σ' εκείνον τον αξέχαστο τελικό της 22ας Ιουνίου 1977: Για το τριφύλλι λοιπόν έπαιξαν οι: Κωνσταντίνου – Δημητρίου, Καψής (46' Ελευθεριάδης), Κίζας, Στεφανάκης – Βακάλης, Λιβαθηνός, Δομάζος – Παπαδημητρίου, Αντωνιάδης (59' Γιαννακούλας), Αλβαρέζ.
Όμως θα πρέπει να αναφέρουμε και τους υπόλοιπους παίκτες που είχαν συμμετοχή στην κατάκτηση του πρωταθλήματος και εκτός από τους παραπάνω ήσαν οι: Βαλλιάνος, Πανόπουλος, Γονιός, Κώτσος, Οικονόμου, Βάγγης, Ελευθεράκης, Ροκίδης, Ασλανίδης, Βάλλιαν.
Σκόρερ του τριφυλλιού στο πρωτάθλημα ήσαν οι: Αλβαρέζ (19), Αντωνιάδης (18), Τζόρτζεβιτς (6), Παπαδημητρίου (5), Ελευθεράκης (5), Ελευθεριάδης (5), Λιβαθηνός (4).
Εκτός από το νταμπλ που κατέκτησε πανηγυρικά ο Παναθηναϊκός τη σαιζόν 1976-77, το τριφύλλι κατέκτησε ένα ακόμη τίτλο και μάλιστα διεθνή, το Βαλκανικό Κύπελλο (για να μη λένε μόνο οι αρουραίοι ότι το κατέκτησαν, αργότερα μάλιστα, αν θυμάμαι καλά το κατέκτησαν και άλλες ελληνικές ομάδες, αλλά ο θεσμός πλέον είχε ξεφτίσει, μέχρι που σταμάτησε οριστικά η διεξαγωγή του).
Οι αγώνες του θεσμού του Βαλκανικού κυπέλλου εκείνης της χρονιάς ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 1977 και ολοκληρώθηκαν τον Μάρτιο του 1978 με τη διεξαγωγή των διπλών τελικών. Κατά σειρά λοιπόν το τριφύλλι αγωνίσθηκε με την αλβανική Βλάζνια, την οποία απέκλεισε με 1-1 και 3-0, με την γιουγκοσλαβική Μπούντουκνοστ, την οποία και απέκλεισε με 2-2 και 2-1, ενώ στον τελικό αγωνίσθηκε με τη βουλγαρική Σλάβια Σόφιας, ήρθε ισόπαλος στη Σόφια με 0-0, ενώ στη ρεβάνς της Αθήνας επικράτησε με γκολ των Ελευθεράκη, Βακάλη, 2-1 και κατέκτησε πανηγυρικά το τρόπαιο.
Και μια είδηση άσχετη με τα αμιγώς ποδοσφαιρικά τεκταινόμενα της εποχής. Στα ψιλά των εφημερίδων της εποχής ανακοινώθηκε ότι στη Γ. Σ. της 17ης Δεκεμβρίου 1976 ενεγράφησαν στον Όμιλο οι Βαρδής Βαρδινογιάννης, Νίκος Μαμιδάκης, Ιωάννης Κεφαλογιάννης, Χ. Δημητρίου, Δημήτριος και Ανδρέας Καρέλας!
Yank1971
